Οι αθλούμενοι που ασκούνται συστηματικά, οι αθλητές και δη οι επαγγελματίες δημιουργούν από τη φύση ανάγκες θρέψης και ανάρρωσης πολλαπλάσιες από ένα απλό ασκούμενο που γυμνάζεται περιοδικά. Η βασική διαφορά που προκύπτει έγκειται στην ποσότητα μακροθρεπιτκών (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και λιπαρά οξέα), μικροθρεπτικών και αθρεπτικών στοιχείων (βιταμίνες, μέταλλα, ένζυμα, φυτικές ίνες και υγρά) που απαιτείται να καταναλώνουν οι πρώτοι σε σχέση με τους δεύτερους.
Του Μανώλη Καραμανλάκη IFBB PRO
Οι αθλητές που γυμνάζονται έντονα και συστηματικά έχουν αυξημένες σε κάθε επίπεδο διατροφικές ανάγκες, διότι πρέπει να καλύψουν τις επιπρόσθετες ανάγκες σε ενέργεια εξαιτίας των συχνών, διπλών πολλές φορές, κατά τη διάρκεια μιας ημέρας, προπονήσεων και φυσικά των αγωνιστικών υποχρεώσεών τους.
Οι ανάγκες αυτές κυρίως αφορούν το γλυκογόνο (βασική πηγή ενέργειας προερχόμενη από τους υδατάνθρακες), ακόμη το νερό – υγρά, τους ηλεκτρολύτες, ορισμένες υδατοδιαλυτές βιταμίνες και τους λεγόμενους δεσμούς υψηλής ενέργειας (ATP) αφού πρόκειται για τα συστατικά στοιχεία που θα απωλέσουν σε μεγάλο βαθμό κατά την άσκηση και εφίδρωση.
Τα λοιπά διατροφικά συστατικά – οι πρωτεΐνες, λιπαρά οξέα, λιποδιαλύτες, βιταμίνες, μέταλλα είναι εξίσου σημαντικά για την εύρυθμη και αποδοτική λειτουργία του οργανισμού, καλύπτονται εντούτοις μέσω μιας διατροφής γενικά ισορροπημένης. Συνεπώς, για όλους όσους ασκούνται με ένταση, σύστημα και στόχο, είναι σκόπιμο να απομακρυνθούμε από τα γενικά σχήματα διατροφικής κάλυψης και να εστιάσουμε σε περισσότερο εξειδικευμένη προσέγγιση, βλέποντας τον κάθε αθλητή ως ιδιαίτερη οντότητα βασιζόμενοι στις οργανικές και βιοχημικές διαφορές, το επίπεδο των προπονητικών απαιτήσεων ανά περίοδο, τον επιδιωκόμενο σκοπό και ό,τι αυτό διατροφικά συνεπάγεται.
Εδώ εμπίπτει η σύγχρονα διαμορφωμένη αντίληψη ότι για την επίτευξη αλλά και τη διατήρηση ενός ανώτερου επιπέδου φυσικής κατάστασης και αγωνιστικής πραγμάτωσης, η κάλυψη των αναγκών σε ενέργεια και θρέψη αποτελεί τη βάση. Εντούτοις το επιπρόσθετο / ειδικό πεδίο διατροφικής κάλυψης υπαγορεύει παρεμβάσεις που εξασφαλίζουν την άριστη λειτουργική κατάσταση του οργανισμού και ενισχύουν τα αποτελέσματα που επιτυγχάνονται με την εντατική προπόνηση.
Η σύγχρονη λοιπόν προσέγγιση του θέματος αθλητική διατροφή που θα την ονομάζαμε κυρίως ολιστική, έχει δύο βάσεις / πυλώνες.
Το α)βασικό και β) ειδικό.
α) Το βασικό επίπεδο κάλυψης σχετίζεται με την εξασφάλιση επάρκειας θερμίδων, διατροφικών στοιχείων και υγρών που διασφαλίζουν την απρόσκοπτη λειτουργία των βιολογικών διεργασιών του οργανισμού.
β) Το ειδικό επίπεδο στοχεύει στην πρόσθετη ενίσχυση του οργανισμού και στην βέλτιστη παραγωγή ενέργειας σε κυτταρικό επίπεδο (μιτοχόνδρια), την τάχιστη ανάρρωση του οργανισμού και επιδιόρθωση των φθορών που προκαλούνται κατά τη διάρκεια των προπονήσεων και την υπερ – εντατική μυϊκή δράση καθώς και την ισχυροποίηση της ανοσοδιέγερσης και αντιμετώπιση του οργανικού στρες.
Το ειδικό επίπεδο ακολουθεί εφόσον ο αθλητής έχει καλύψει κατά το δυνατόν πληρέστερα το βασικό επίπεδο (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπαρά οξέα) και προλαμβάνει τις ανάγκες υπερ – ενέργειας και υπερ – απόδοσης με στόχο τη βέλτιστη λειτουργική απόδοση του οργανισμού του αγωνιστικού ή συστηματικού αθλητή.
Σημεία κάλυψης στο ειδικό επίπεδο αποτελούν:
– – αύξηση της λειτουργικά διαθέσιμης κυτταρικής ενέργειας (μιτοχόνδρια)
– – βελτιστοποίηση του ορμονικού περιβάλλοντος
– – έλεγχος και αντιμετώπιση της υπεροξείδωσης (ελεύθερες ρίζες)
– – ανάρρωση από τις χρόνιες φλεγμονές
– – βελτίωση της διαδικασίας μεθυλίωσης (βελτίωση αυτοξίνωσης)
Πώς καλύπτονται οι ανάγκες των αθλητών στο ειδικό επίπεδο
Η κατανάλωση τροφίμων κάποιες φορές είναι ανεπαρκής ποσοτικά (σπάνια) και ποιοτικά (συχνά). Σε αυτή την περίπτωση η επιπλέον ποσότητα διατροφικών στοιχείων που είναι αναγκαία μπορεί να καλυφθεί μέσω διαιτητικών συμπληρωμάτων (π.χ. βιταμινών), λειτουργικών τροφίμων (FunctionalFoods) π.χ. ενισχυμένα γαλακτοκομικά ή και πρεβιοτικούς μικροοργανισμούς → προστασία μικροβιακής χλωρίδας ή αβγά εμπλουτισμένα με Ω3 λιπαρά οξέα και ειδικών τροφίμων αθλητικής διατροφής π.χ. πρωτεϊνούχες σκόνες.
Αυτά, έχουν ως σκοπό την ισχυροποίηση της διατροφής με αναγκαία θρεπτικά συστατικά που δεν λαμβάνονται επαρκώς από την κυρίως διατροφή (βασικό επίπεδο) είτε επειδή υπάρχουν αυξημένες ανάγκες είτε επειδή οι πρόσθετες ή εξειδικευμένες θρεπτικές ανάγκες επιβάλλεται να καλυφθούν χωρίς την κατανάλωση και επιβάρυνση (πεπτικό στρες) από μεγάλες ποσότητες τροφής.
Ας σημειώσουμε εδώ ότι τα συμπληρώματα και οι τροφές ειδικής διατροφής χρησιμοποιούνται εξατομικευμένα και ανάλογα με τις ανάγκες του αθλητή για τη δημιουργία αποθεμάτων «ασφαλείας» και τη χρησιμοποίηση / μεταβολισμό αυτών των αποθεμάτων τόσο κατά την αθλητική προσπάθεια (προπόνηση – αγώνας) όσο και κατά την ανάρρωση, με στόχο μια πληρέστερη και ταχύτερη διαδικασία αποκατάστασης. Ή απλώς την κάλυψη των αυξημένων διατροφικών αναγκών χωρίς τη λήψη υπερβολικών ποσοτήτων τροφής και ό, τι αυτό συνεπάγεται.
Να πούμε τέλος ότι τα συμπληρώματα διατροφής και τα ειδικά / λειτουργικά τρόφιμα δεν έχουν παράξενες – μαγικές ιδιότητες, συμβάλλουν όμως στην βελτίωση της αθλητικής απόδοσης όταν εντάσσονται στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής.
Μανώλης Καραμανλάκης IFBB PRO
Ιδιοκτήτης καταστήματος συμπληρωμάτων διατροφής (Αναλήψεως 151)
https://www.facebook.com/karamanlakisway
Ακολουθήστε το goalpost.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
